Araç Değer Kaybı Hesaplama Nasıl Yapılır? 2025 Rehberi ve Hesaplama Robotu
Araç değer kaybı, kaza sonrası aracın piyasa değerinde yaşanan düşüşü ifade eder. Birçok araç sahibi, aracının kaza sonrasında değer kaybını tazmin etmek amacıyla sigorta şirketlerine başvurur. Ancak değer kaybı hesaplama süreci karmaşık olabilir ve aracın durumu, kazanın türü ve diğer faktörler, tazminat miktarını doğrudan etkiler. 2025 yılında, değer kaybı hesaplama süreci daha da önemli hale gelmiştir ve bu yazıda, değer kaybı tazminatını hesaplamak için bilmeniz gereken temel unsurları ele alacağız.
Değer Kaybı Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Değer kaybı, bir aracın kaza sonrası piyasa değerinde yaşanan düşüşü ifade eder. Aracın kazalı geçmişi, potansiyel alıcılar tarafından genellikle dikkate alınır ve bu durum aracın satış değerini düşürür. Ancak, araç sahipleri bu kaybı tazminat olarak geri alabilirler. Değer kaybı hesaplama, aracın kazadan önceki değeri ile kazadan sonraki değeri arasındaki farkı dikkate alarak yapılır.
Değer Kaybı Hesaplama Yöntemleri
Değer kaybı hesaplaması için birkaç yaygın yöntem vardır:
- Piyasa Karşılaştırma Yöntemi: Kaza öncesindeki araç değerini ve benzer kazasız araçların piyasa değerini karşılaştırarak değer kaybı hesaplanır.
- Amortisman Yöntemi: Aracın yaşına ve kilometresine göre her yıl meydana gelen değer kaybı hesaplanır.
- Yüzde Hesaplama Yöntemi: Aracın kaza öncesindeki değeri üzerinden belirli bir yüzdelik oranla değer kaybı hesaplanır.
Karayolları Trafik Kanunu, ZMMS düzenlemeleri ve TBK’ya göre, kazada kusurlu olan tarafın sigortası, kusursuz tarafın uğradığı zararları tazmin etmekle yükümlüdür. Buna değer kaybı da dahildir.
Değer Kaybı Hesaplama Faktörleri
1. Araç Yaşı ve Kilometresi
Aracın yaşı ve kilometresi, değer kaybı hesaplama sürecinde önemli bir rol oynar. Daha yeni araçlar genellikle daha çok değer kaybı yaşar, çünkü bu araçlar genellikle daha talep görür. Ayrıca, aracın kilometresi arttıkça, değer kaybı da azalabilir. Yüksek kilometreye sahip bir araç, daha düşük fiyatlarla satılabilir.
2. Kaza Durumu ve Onarım
Kazanın büyüklüğü ve onarımın kalitesi, aracın değer kaybını doğrudan etkiler. Eğer araç büyük bir kazaya karışmışsa ve onarım kalitesi düşükse, değer kaybı daha fazla olabilir. Öte yandan, yüksek kaliteli onarımlar ve orijinal parça kullanımı, değer kaybını sınırlayabilir.
3. Araç Markası ve Modeli
Piyasada talep gören ve nadir bulunan araçlar, daha fazla değer kaybı yaşayabilir. Örneğin, lüks bir araç, ekonomik bir araca göre daha fazla bir değer kaybı yaşayabilir çünkü potansiyel alıcılar, kazalı araçlar konusunda daha az hassas olabilirler.
Pert Araçlarda Değer Kaybı Hesaplama: Tazminat Çıkmaz
Pert araçlar, yani ekonomik olarak onarılamaz hale gelen araçlar, değer kaybı tazminatına hak kazanamazlar. Eğer araç, kaza sonrası onarılamayacak kadar hasar görmüşse ve pert (ekonomik hasar) olarak değerlendirilmişse, araç sahiplerinin değer kaybı talep etmesi mümkün değildir. Çünkü pert araçlar, kaza sonrası tekrar trafiğe çıkamayacak kadar hasar görmüş olduğundan, değer kaybı hesaplaması yapılması gereksizdir. Bu durumda, araç sahibinin tazminat hakkı genellikle aracın kasko sigortası üzerinden gider.
Değer Kaybı Hesaplamasında Kusur Oranı Etkisi
Kusur oranı, kaza sırasında tarafların ne kadar kusurlu olduğunu gösterir. Araç sahibinin, kaza sonrası değer kaybı tazminatını alabilmesi için kusursuz taraf olması gerekmektedir. Eğer kazada araç sahibi kusurlu ise, değer kaybı tazminatının miktarı kusur oranına göre belirlenir.
Kusur Oranı ve Değer Kaybı Hesaplama
Tam Kusur Durumu: Eğer araç sahibi tamamen kusursuzsa, değer kaybı tazminatını eksiksiz olarak alabilir.
Kısmi Kusur Durumu: Eğer araç sahibi kazada kısmi kusurlu ise, kusur oranı kadar bir değer kaybı tazminatı ödenir. Örneğin, kazada %25 kusurlu bir araç sahibi, değer kaybı tazminatının %75’ini alabilir.
Kusur oranı, değer kaybı hesaplamasında belirleyici bir faktördür ve sigorta şirketi, tazminatın miktarını bu orana göre belirler. Kusur oranının etkisi, tazminatın tamamen ödenip ödenmeyeceğini veya yalnızca bir kısmının ödeneceğini gösterir.
Araç Değer Kaybı Şartları
Ağır Hasar Kaydı veya Pert Kaydı Olmaması: Araç değer kaybına hak kazanabilmek için öncelikle aracın geçmiş hasar kayıtlarında ağır hasar veya pert kaydının bulunmaması gerekmektedir.
Aynı Bölgeden Geçmiş Hasar: Kaza yapan araçta hasar gören aksamların daha öncesinde hasarlı olmaması gerekmektedir.
Kusur Durumu: Araç değer kaybı için başvuruda bulunacak araç sahibinin, ilgili kazada kusur oranının %100 olmaması gerekmektedir.
Zaman Aşımına Uğramamak: Değer kaybı talebi, yasal sürenin içinde yapılmalıdır. Bu süre, kazanın ardından 2 yıl ile sınırlıdır.
Araç Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Araç değer kaybı için bulunmak isteyen kişi, kazada kusurlu olan karşı tarafın sigorta şirketine başvuru yaparak değer kaybı talebinde bulunabilir. Kazaya dair elindeki evrakları toplayarak sigorta şirketine başvuru yapılmalıdır. Sigorta şirketleri değer kaybı taleplerini 15 gün içerisinde değerlendirmelidir.
Değer Kaybı Davasında Süreç Nasıl İşler?
Değer kaybı talebi için sigorta şirketine başvuran taraf sigorta şirketinden olumsuz dönüş alırsa veya sigorta şirketinin ödediği tutar ile tatmin olmazsa hukuki yollara başvurma hakkına sahiptir.
Değer kaybı için Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılacak başvuru ile hukuki süreç başlatılabilir. ZMMS poliçelerinden kaynaklı tahkim başvurularında, sigorta şirketine başvurulan günden itibaren 15 günlük sürenin dolumu ile birlikte yargılama yolu açılmış olur.
Değer Kaybı Davası Ne Kadar Sürer?
Değer Kaybı için Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından yargılama sürdürülür ve bu yargılamalar ortalama 4-6 ay içerisinde sonuçlandırılır.
Sigorta Tahkim Komisyonu’na Başvururken Gereken Evraklar Nelerdir?
Sigorta Tahkim Komisyonu web sitesinde bulunan gerekli evrakların yanında;
- Kaza Tespit Tutanağı
- Ruhsat Fotokopisi
- Eksper Raporu
- Kazaya İlişkin Fotoğraflar/ Onarım Fotoğrafları önem arz etmektedir.
Değer Kaybı Zaman Aşımı
Değer kaybı taleplerinde 2 yıllık zaman aşımı süresi bulunmaktadır.
Tampon Hasarı Değer Kaybına Dahil Mi?
Son düzenlemeler ile tampon vb. plastik aksamlar da değer kaybına dahil edilmiş olup tampon hasarlarında da değer kaybına hükmedilmektedir.
Araç Değer Kaybı Yaş Sınırı?
Araç değer kaybı için araç yaşı elbette önemlidir. Ancak tazminat talebinde bulunabilmek için bir sınır bulunmamaktadır.
Değer Kaybı Hesaplama: Hukuki Süreç ve Tazminat Talebi
Sigorta Şirketine Başvuru ve Eksper Raporu
Değer kaybı tazminatını talep etmek için ilk adım, sigorta şirketine başvurmaktır. Kaza sonrasında sigorta poliçenizde değer kaybı tazminatını almak için başvurunuzu yapmanız gerekmektedir. Sigorta şirketi, kaza sonrası değer kaybını belirlemek için genellikle bir eksper gönderir. Eksper raporları, değer kaybı miktarını hesaplamak için kullanılır.
Bağımsız Eksper Raporu Almak
Sigorta şirketinin raporunu kabul etmiyorsanız, bağımsız bir eksper raporu alabilirsiniz. Bağımsız bir eksper, aracın gerçek değer kaybını hesaplamak için daha tarafsız bir değerlendirme yapar.
Hukuki Yardım ve Dava Süreci
Eğer sigorta şirketi, değer kaybı tazminatını reddederse veya ödemeyi düşük tutarsa, hukuki yardım almak faydalıdır. Bir avukat, sigorta şirketine karşı hakkınızı savunabilir ve değer kaybı tazminat davası açarak hak ettiğiniz tazminatı almanızı sağlayabilir. Bu süreçte, bağımsız eksper raporları önemli bir rol oynar.
Sonuç: Değer Kaybı Hesaplama ve Tazminat Taleplerinde Haklarınızı Savunun
Değer kaybı hesaplama süreci karmaşık olsa da, araç sahiplerinin hak ettikleri tazminatları alabilmesi için doğru adımlar atılması gerekir. Pert araçlar değer kaybı tazminatı alamazken, aracın durumu, kusur oranı ve kazanın büyüklüğü tazminat miktarını doğrudan etkiler. 2025 yılında, araç sahipleri değer kaybı tazminatı alırken bağımsız eksper raporları ve hukuki yardım alarak daha doğru sonuçlar elde edebilirler.
Sigorta şirketlerinin ödeme yapmaması veya düşük ödeme yapması durumunda, hukuki süreçler başlatılabilir. Bu yazıda verilen bilgiler ışığında, değer kaybı tazminat talebinizi doğru bir şekilde başlatabilir ve haklarınızı savunabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular (S.S.S.)
1- 100.000 TL hasar kaydı aracın değerini ne kadar düşürür?
Bu hasarın hangi parçaları etkilediği, aracın yaşı ve modeli çok önemlidir. Ancak ortalama olarak hasarın boyutuna göre 70.000 TL ile 80.000 TL arasında bir değer kaybına yol açabilir.
2- 75.000 TL hasar kaydı olan bir araç için ne kadar değer kaybı alınır?
Hasarın niteliğine göre değişmekle birlikte, ortalama 42.000 TL – 48.000 TL arasında bir değer kaybı talep edilebilir.
3- Değer kaybı bedeli nasıl hesaplanır?
Değer kaybı; aracın piyasa değeri, kilometresi, yaşı, hasarın yeri ve boyutu dikkate alınarak özel bir formülle hesaplanır. En doğru sonuç, bilirkişi raporuna göre elde edilir.
4- Değer kaybı hasarın yüzde kaçını karşılıyor?
Değer kaybı, hasar bedeline bağlı değildir. Aracın piyasa değerine göre ne kadar değer kaybettiği esas alınır. Yani %10’luk bir hasar, %5’lik bir değer kaybına; bazı durumlarda daha fazlasına neden olabilir.
5- Değer kaybı avukatı yüzde kaç alır?
Avukatlar genellikle değer kaybı tazminatının %15 ila %20’si arasında bir vekalet ücreti talep eder. Ancak bu oran avukat ile yapılan anlaşmaya göre değişebilir.
6- Sigorta şirketi en fazla ne kadar değer kaybı öder?
Sigorta şirketleri genellikle hasar durumuna göre ödeme yapmaktadır. Poliçe limitleri 2025 yılı itibariyle araç başına 300.000,00 TL’dir. Hasar bedeli ve değer kaybı bedeli bu limitler kapsamında ödenir.
7- Araç değer kaybı avukatsız alınabilir mi?
Evet, ancak sigorta şirketleri başvuruları genellikle düşük teklifler ile sonuçlandırabilir. Hukuki bilgi ve tecrübe gerektiren bu süreçte avukatsız işlem yapmak riskli olabilir.
8- Araç değer kaybı davasında parayı kim öder?
Kusurlu tarafın zorunlu trafik sigortası bu bedeli karşılar. Eğer sigorta ödemezse, dava sonunda sigorta şirketi mahkeme masraflarını ve tazminatı ödemekle yükümlüdür.
