Destekten yoksun kalma tazminatı, kazada veya herhangi bir olayda bir kişinin ölümünden dolayı, geride kalanların maddi kayıplarını karşılamak için ödenen bir tazminattır. Bu tür tazminatlar, özellikle kazalarda, iş kazalarında veya trafik kazalarında sıkça gündeme gelir. Tazminat, ölen kişinin ailesinin, özellikle eşinin, çocuklarının, anne ve babalarının, ölen kişi tarafından sağlanan maddi desteği kaybetmesi nedeniyle talep edilebilen bir haktır. 2025 yılı itibarıyla, destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanması ve başvurulması süreci de önemli değişikliklere uğramaktadır. Bu yazıda, destekten yoksun kalma tazminatı hakkında bilmeniz gereken her şey detaylı bir şekilde ele alınacak, başvuru süreci, hesaplama yöntemleri, ve hukuki haklar açıklanacaktır.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir? Kimler Alabilir ve Nasıl Hesaplanır? (2025)
Destekten yoksun kalma tazminatı, ölen kişinin yakınlarının, ölen kişinin sağladığı maddi desteği kaybetmesi durumunda, bu kaybı telafi etmek amacıyla ödenen bir tazminat türüdür. Bu tazminat, genellikle ölüm nedeniyle açılan davalarda gündeme gelir. Örneğin, bir trafik kazasında hayatını kaybeden bir kişinin eşi ve çocukları, ölümden sonra destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir. Türk Borçlar Kanunu’nun 53. maddesine göre; bir kimsenin ölümü halinde, desteğinden yoksun kalan kişilerin maddi zararlarının tazmini mümkündür.
TBK MADDE 53- Ölüm hâlinde uğranılan zararlar özellikle şunlardır:
- Cenaze giderleri.
- Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.
- Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatına Kimler Hak Kazanır?
Destekten yoksun kalma tazminatı, ölen kişinin geride bıraktığı yakınlarına ödenir. Ancak, bu kişilerin tazminat talep edebilmesi için belirli koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir.
Örnek: Trafik kazasında vefat eden bir işçinin eşi ve çocukları, o kişinin sağladığı gelir desteğinden mahrum kaldıkları için destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Şartları
- Hukuka Aykırı Fiil: Destekten yoksun kalma tazminatına hak kazanabilmek için, ölen kişinin ölümüne yol açan bir hukuka aykırı fiil gerçekleşmiş olmalıdır. Bu, genellikle bir trafik kazası, iş kazası veya başka bir haksız fiil sonucu meydana gelir. Örneğin, bir kişinin ölümüne neden olan trafik kazasında, kazaya sebep olan kişi veya kurum sorumlu tutulabilir.
- Fiil Neticesinde Ölüm: Destekten yoksun kalma tazminatının talep edilebilmesi için, kişinin hayatını kaybetmiş olması gerekir. Ölüm, tazminatın talep edilebilmesi için zararın meydana gelmesini sağlayan ana unsurdur.
- İlliyet Bağı: Hukuka aykırı fiil ile ölüm neticesi arasında illiyet bağı oluşmuş olmalıdır.
- Destekten Yoksun Kalma Gerçekleşmeli: Ölen kişi, geride kalan yakınlarına destek sağlıyorsa, bu destek kaybı nedeniyle tazminat talep edilebilir. Eşi, çocukları veya bakıma muhtaç olan diğer aile bireyleri, ölen kişinin maddi desteğini kaybettikleri için destekten yoksun kalma tazminatına hak kazanabilirler.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatına Hak Kazanan Kişiler:
- Eş: Ölen kişinin eşinin, destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı vardır.
- Çocuklar: Ölen kişinin çocukları, özellikle küçük yaşta olanlar, tazminat talep edebilir. Çocukların geçimlerini sağlayan ebeveynlerinin kaybı, maddi açıdan onları olumsuz etkiler.
- Anne ve Baba: Eğer ölen kişinin çocukları yoksa ya da çocuklar tazminatı talep etmiyorsa, ölen kişinin annesi ve babası da destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir.
- Diğer Destek Gören Bireyler: Eş ve çocukların dışında, ölen kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de tazminat talep edebilir. Örneğin, engelli bir kardeş veya ölen kişinin bakıma muhtaç olan ebeveynleri de bu tazminattan faydalanabilir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Hesaplanması
Destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanmasında çeşitli faktörler göz önünde bulundurulur. Tazminat, ölen kişinin gelir durumu, aile üyelerinin bakıma muhtaçlık durumu ve ölenin sağladığı maddi desteğin miktarı gibi unsurlara dayanır.
Hesaplama Faktörleri:
- Ölen Kişinin Geliri: Ölen kişinin, hayatını kaybetmeden önceki aylık geliri, tazminatın hesaplanmasında temel bir faktördür.
- Ölen Kişinin Aile Bireylerine Sağladığı Maddi Destek: Ölen kişinin geride bıraktığı eş, çocuklar, anne ve baba gibi aile üyeleri, ölen kişinin sağlayacağı destek miktarını kaybetmişlerdir. Bu kayıp, tazminatın hesaplanmasında önemli bir rol oynar.
Türk Borçlar Kanunu MADDE 50- Zarar gören, zararını ve zarar verenin kusurunu ispat yükü altındadır.
Uğranılan zararın miktarı tam olarak ispat edilemiyorsa hâkim, olayların olağan akışını ve zarar görenin aldığı önlemleri göz önünde tutarak, zararın miktarını hakkaniyete uygun olarak belirler.
MADDE 51- Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı İçin Başvuru Süreci
Destekten yoksun kalma tazminatına başvurmak için, genellikle bir avukat ile çalışmak gereklidir. Bu süreç, tazminat talepleri ile ilgili hukuki belgelerin hazırlanması ve yasal başvuruların yapılması için oldukça önemlidir. Aşağıdaki adımlar izlenerek başvuru yapılabilir:
- Dava Açma: Ölen kişinin yakınları, tazminat talebiyle ilgili olarak Asliye Hukuk Mahkemesi‘ne başvurabilirler.
- Hesap Bilirkişi Raporu: Ölen kişinin gelir durumunu ve destekten yoksun kalmanın kapsamını belirlemek için, uzman bir bilirkişi raporu talep edilebilir. Bu rapor, tazminatın ne kadar olacağı konusunda mahkemeye yardımcı olur.
- Dava Sonuçları: Mahkeme, gerekli belgeleri ve raporları inceledikten sonra tazminat miktarını belirler ve ödeme yapılmasına karar verir. Eğer tazminat ödemeleri yapılmazsa, icra takibi başlatılabilir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davası Zamanaşımı
Destekten yoksun kalma tazminatına başvurmak için belirli bir zaman dilimi içinde dava açılması gerekmektedir. Zamanaşımı süresi, ölen kişinin kazasının veya ölümünün öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Süre, ölüm tarihinden itibaren geçerli olup, eğer zamanaşımı süresi dolarsa, tazminat talep edilemez. Bu nedenle, tazminat hakkı kaybolmadan önce, ilgili hukuki işlemler başlatılmalı ve gerekli belgelerle başvurular yapılmalıdır. Zamanında başvurulmaması, mağdurun hak kaybına uğramasına sebep olabilir.
TBK MADDE 72- Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Yetkili ve Görevli Mahkeme
Destekten yoksun kalma tazminatı davalarında Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Davada yetkili mahkeme ise genel hükümler uyarınca kural olarak davalının bulunduğu yer mahkemesidir.
Sonuç: Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Önemi ve Hukuki Süreç
Destekten yoksun kalma tazminatı, ölen kişinin geride kalan aile üyeleri için önemli bir hukuki haktır. 2025 yılı itibarıyla, tazminat hesaplama süreci ve başvuru aşamaları konusunda önemli değişiklikler yaşanabilir. Bu tazminat, ölen kişinin gelir kaybını telafi etmeyi amaçlarken, aynı zamanda geride kalanların yaşam standartlarını iyileştirmeyi hedefler. Aile üyelerinin bu tazminattan yararlanabilmesi için doğru hukuki adımlar atılmalı ve gerekli belgelerle birlikte başvurular yapılmalıdır.
Yasal süreçleri doğru şekilde izlemek ve tazminatın en yüksek düzeyde alınmasını sağlamak için hukuki danışmanlık almak büyük önem taşır. Geride kalanların, destek kaybını telafi etmek adına, hukuki haklarını savunmaları gerekmektedir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Yargıtay Kararları
T.C. YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ E. 2014/24006 K. 2016/6479 T. 26.5.2016
• TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI TALEBİ
ÖZET : Dava, trafik kazası nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talebine ilişkindir.Davaya konu olan olayda, davacıların desteğinin kullandığı motosiklete kasksız bindiği, motosikletin kendisini çeken aracın halatının dolanması sebebiyle ölümlü trafik kazasının gerçekleştiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Desteğin motosiklete kasksız olarak binmiş olması halinde zarar görenin müterafik kusuru kabul edilmeli ve bu sebeple de belirlenecek kusur oranında bir indirim yapılması zorunludur.Bu itibarla tazminattan indirim yapılmasının gerekip gerekmediği hususunun tartışıldıktan sonra bir karar verilmesi gerekir.Hatır üzerine yapılan işlerin bir menfaat karşılığı olmadığı gözetilerek mahkemece dava dışı şahsın sürücüsü olduğu aracın halatla bağlı olan desteğin bulunduğu motorsikletin çekilmesi sırasında meydana gelen trafik kazası sonucu desteğin vefat etmesi olayında yapılan işin hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için yapılan işin kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı, hususları araştırılmalıdır.
DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR : Davacılar vekili, davacılardan …’nın eşi diğerlerinin babası olan …’ın maliki ve sürücüsü olduğu motorsikletin, davalının trafik sigorta şirketi olduğu araç ile halatla bağlı olarak çekilmesi sırasında meydana gelen trafik kazasında …’ın vefat ettiğini belirterek, fazlaya dair haklarını saklı tutularak toplam 10.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının 21.6.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın kabulüne, davacılardan … için 143.836,70 TL, … için 20.354,61 TL ve … için 34.326,84 TL olmak üzere toplam 198.518,15 TL ölüm sebebiyle destekten yoksun kalma tazminatının temerrüt tarihi olan 4.7.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ( poliçe limitiyle sınırlı kalmak kaydıyla ) davalıdan alınarak davacılara verilmesine, karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, ölümlü iki taraflı trafik kazası sebebiyle desteğin sürücüsü olduğu aracın trafik sigorta şirketinden destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
1- )6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 52/1. maddesi hükmüne göre zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir. Davaya konu olan olayda, davacıların desteğinin kullandığı motosiklete kasksız bindiği, motosikletin kendisini çeken aracın halatının dolanması sebebiyle meydana gelen trafik kazasında desteğin, trafik kazası ile husulü mümkün künt travmadan gelişen kafatası kemiği kırıkları ile birlikte beyin kanamasına bağlı komplikasyonlar sonucu vefat ettiği, dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Desteğin motosiklete kasksız olarak binmiş olması halinde 6098 Sayılı BK’nın 52. maddesi uyarınca zarar görenin müterafik kusuru kabul edilmeli ve bu sebeple de belirlenecek kusur oranında bir indirim yapılması zorunludur. Bu itibarla somut olayda yukarda anılan kanun maddesi gereğince tazminattan indirim yapılmasının gerekip gerekmediği hususunun tartışıldıktan sonra bir karar verilmesi gerekirken, bu hususun karar yerinde değerlendirilmemiş olması bozmayı gerektirmiştir.
2- ) Hatır üzerine yapılan işler bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi yapılan işlerde ve zarar görenin müterafik kusurunun tespiti halinde 6098 Sayılı Kanunu’nun 51. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Bu itibarla, davalının savunmaları üzerinde durularak, ceza mahkemesi dosyası da değerlendirilerek, mahkemece dava dışı şahsın sürücüsü olduğu aracın halatla bağlı olan desteğin bulunduğu motorsikletin çekilmesi sırasında meydana gelen trafik kazası sonucu desteğin vefat etmesi olayında yapılan işin hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için yapılan işin kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı, hususları araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken açıklanan hususlar araştırılmadan karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüştür. Hakim, tazminattan mutlaka indirme yapmak zorunda değilse de bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir. Mahkemece bu husus gözardı edilerek yazılı olduğu şekilde eksik inceleme ile karar tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan ( 1 ) ve ( 2 ) numaralı bentlerde açıklanan sebeplerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 26.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
17. Hukuk Dairesi 2014/20408 E. , 2017/2550 K. “İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
– K A R A R –
Davacılar vekili, davacıların muris…’nin yolcu olarak içinde bulunduğu trafik sigortası bulunmayan araçla meydana gelen tek taraflı trafik kazasında desteğin vefat ettiğini belirterek müvekkili … için (vefat edenin eşi) 1.000 TL destekten yoksun kalma tazminatı, … için (vefat edenin kızı) 500 TL destekten yoksun kalma tazminatı, Hanım için (vefat edenin kızı) 500 TL destekten yoksun kalma tazminatı, …. için (vefat edenin kızı) 1.000 TL destekten yoksun kalma tazminatı, …. için (vefat edenin oğlu) 1.000 TL destekten yoksun kalma tazminatı, Fesih için (vefat edenin oğlu) 1.000 TL destekten yoksun kalma tazminatı, …. için (vefat edenin oğlu) 1.000 TL destekten yoksun kalma tazminatı olmak üzere toplam 6.000 TL tazminatın tahsilini istemiş, ıslahla taleplerini artırmıştır.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre;Davacı …’in kendi adına destekten yoksun kalma tazminatı talebinin K.T.K’nın 108. Ve Fon Yönetmeliğinin 8/b, 5/c ve 17. maddeleri gözönüne alınarak alacaklı ve borçlu sıfatlarının birleşmesi nedeniyle reddine, diğer davacıların davasının kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-)Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin asağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-)Dava, 6098 sayılı TBK’nun 53. maddesi (818 sayılı BK’nun 45/2. md.) gereğince destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
Destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların, desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir. Yani, haksız bir eylem sonucu desteğini yitiren kimse, TBK’nun 53. maddesine (818 sayılı BK’nun 45/2. md.) dayanarak uğradığı zararın ödetilmesini isteyebilir. Dosya kapsamındaki deliller dikkate alındığında davacılardan 1995 doğumlu murisin kız….’ın kaza tarihinde 17 yaşında olduğu 07.11.2012 tarihinde evlenmiş olduğu anlaşılmaktadır. O halde, anılan davacının destekten yoksunluk zararı kaza tarihinden evlenme tarihine kadar olan sürede meydana gelen zarardır. Bu durum gözetilmeksizin davacı … için 22 yaşına kadar destek hesaplaması yapan aktüer raporu esas alınarak hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 09/03/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Sık Sorulan Sorular (S.S.S.)
1- Destekten yoksun kalma tazminatını kimler alabilir?
Ölen kişinin eşi, çocukları, anne ve babası başta olmak üzere, düzenli olarak maddi destek aldığı tüm yakınlar bu tazminatı talep edebilir.
2- Destekten yoksun kalma tazminatı kaç para?
Tazminat miktarı sabit değildir. Ölen kişinin yaşı, gelir düzeyi, destek süresi ve destek oranı dikkate alınarak belirlenir. Uygulamada genellikle 100.000 TL ile 1.000.000 TL arasında değişebilir.
3- Destekten yoksun kalma tazminatı nasıl hesaplanır?
Bilirkişi tarafından, ölenin gelirine, yaşam süresine, destek olunan kişilerin yaşına ve destek oranına göre hesaplama yapılır. Hesaplama yöntemi, aktif çalışma dönemi ve pasif destek süresi ayrımını da içerir.
4- Destekten yoksun kalma tazminatı için zamanaşımı süresi ne kadardır?
Türk Borçlar Kanunu’na göre bu tür haksız fiillere dayalı tazminat davalarında zamanaşımı süresi, olayın ve failin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl ve her hâlükârda 10 yıldır.
5- Destekten yoksun kalma tazminatı hangi kanunla düzenlenmiştir?
Bu tazminat, Türk Borçlar Kanunu’nun 53. maddesi ile düzenlenmiştir. Ayrıca Yargıtay içtihatları ve bilirkişi hesaplama kriterleri uygulamaya yön verir.
6- Ölüm nedeniyle açılacak tazminat davalarında zamanaşımı süresi nedir?
Ölüm olayının ve sorumlunun öğrenilmesinden itibaren 2 yıl, her hâlükârda 10 yıldır.
Bu İçeriklere de Göz Atın:
